Mijn dode moeder

Ensors moeder overleed op 8 maart 1915. Ze was 80 jaar oud, haar zoon was op dat ogenblik 55. We weten niet hoe we ons de relatie moeten voorstellen tussen Ensor als man van middelbare leeftijd die eer en roem begon te oogsten en zijn ouder wordende moeder. In de jaren 1880 en 1890 lagen de verhoudingen in ieder geval zeer moeilijk. Ensor heeft zijn moeder in de uren en dagen na haar dood zeker vier maal getekend. In dit schilderij is het doodsbed naar het achterplan verschoven. Het is een zeer grafisch uitgewerkt portret van de dode moeder, die met het uitgemergelde hoofd, de ingevallen oogkassen en de scherpe neus, getekend is door ziekte en aftakeling. De voorgrond wordt ingenomen door een stilleven met pillendozen en medicijnflessen in een compositie die nog even Ensors schitterende stillevens uit de jaren 1880 in herinnering brengt. Naast het stilleven staat een barokke kast met daarop een heiligenbeeldje. Samen symboliseren ze de (verloren) strijd van geneeskunde en religie tegen de dood.